ESCHER Tot In De Eeuwigheid, leven en werk van M.C. Escher vanuit een ander perspectief

ESCHER Tot In De Eeuwigheid, leven en werk van M.C. Escher vanuit een ander perspectief, met deze titel opent Escher in Het Paleis vanaf zaterdag 29 augustus weer haar deuren.

Vanaf 10 augustus kon je niet meer terecht in het prachtige gebouw aan het Lange Voorhout vanwege een grote herinrichting. Deze week zag je de werklui nog druk bezig voor de deur, maar vanaf zaterdag kan je weer genieten in het Paleis met de tentoonsteling ESCHER Tot In De Eeuwigheid, leven en werk van M.C. Escher vanuit een ander perspectief.

Hieronder het bericht van Escher in Het Paleis met schitterende foto’s van hun van de nieuwe inrichting:

In deze nieuwe thematische opstelling wordt een verbinding gelegd tussen het vroege en het latere werk.  Bovendien is het parket dat Donald Judd in 1991/ 1992 ontwierp weer zichtbaar. De kroonluchters van de Rotterdamse kunstenaar Hans van Bentem zijn schoongemaakt en Koningin Emma is op subtiele wijze in elke zaal aanwezig door een grote zwart foto op een raamscherm. Kortom M.C. Escher is de kunstenaar die met de metamorfose werkt, zijn museum heeft een totale gedaantewisseling ondergaan. Het Haagse culturele seizoen opent hiermee stijlvol en pakkend.

De prenten van M.C. Escher, Nederlands beroemdste graficus, wordt thematisch getoond, M.C. Escher heeft in feite twee grote thema’s waar hij zijn hele leven mee werkte: Eeuwigheid en Oneindigheid: tijd en ruimte.

Wie naar de prenten van Escher kijkt, ziet steeds weer in de een of andere manier deze twee grote interessegebieden: de natuur en de wiskunde, terugkomen. Deze twee kanten in Eschers werk en ontwikkeling worden altijd gescheiden besproken en gepresenteerd. Toch hebben de late prenten een band met het vroege werk.

In het begin is er de jonge Escher die het Italiaanse landschap beleeft zoals een jonge romantische Hollander dat in 1921 nog kan doen: de berg is hoog, het dal is diep en de afstand groot. In Eschers jeugd was het boek Een Zwerver Verliefd van Arthur van Schendel zeer populair. Voor hem is de natuur een groter geheel waarin hij op wil gaan. In deze vroege Italiaanse prenten is er ook al de hang naar het extreme: veel tekeningen zijn vanuit een diep dal gemaakt, of juist staande op een hoge top. Escher werkte die in de winter uit tot houtsneden en of litho’s.

Het extreme perspectief is tijdgebonden, in Nederland zie je dit bijvoorbeeld terug bij Carel Willink. In Italië, het land waar Escher gaat wonen, werkt Giorgio de Chirico vaak met een perspectief dat sterk wordt overdreven.

Als Escher in 1936 geïnteresseerd raakt in de vlakvulling, de kristallografie en oneindige ruimte, combineert hij deze belangstellingen met zijn klassieke manier van werken.  Wie aan Escher denkt, ziet zijn METAMORPHOSEN, de werken waarin de voorstelling naadloos doorloopt, terwijl de vorm verandert: van driehoek naar vogel. Door deze bèta interesse krijgen zijn prenten een vreemde draai die de toeschouwer maar al te makkelijk op het verkeerde been zet. Werken als Waterval en Tekenen maken indruk omdat pas bij de tweede blik duidelijk is dat hier een onmogelijke situatie getoond wordt: water dat omhoog stroomt en handen die elkaar tekenen.

Deze optische illusie is één kant van Eschers prentkunst, de andere is zijn speciale verbinding tussen eeuwigheid en oneindigheid. Hij werkt hiervoor met Kringlopen, cirkellimieten, Metamorphosen, het Perpetuum Mobilé (de doorgaande beweging) en geschakelde ruimtes. Hoe dit verloop tot stand is gekomen, wordt thematisch in de nieuwe presentatie uitgelegd. De presentatie is speels en onverwachts. Er is een nadruk op de vroege Jugendstill bladen. Maar ook de natuur van scarabee en paddenstoel tot weidse vergezichten komt aan bod. Bij het thema vlakvulling is gekozen een groot aantal balden op een doorlopend tegelmotief te hangen dat Escher voor zijn eigen huis ontwierp. De kleur van deze zaal, grijs blauw, is hieraan aangepast. Op een aardige manier wordt de techniek van de houtsnede en litho met pictogrammen uitgelegd. Escher in het Paleis krijgt jaarlijks bijna 80.000 bezoekers, daarvan is een derde buitenlander.

De stemming van deze tentoonstelling is dromerig, dromeriger dan je zou verwachten bij de houtsneden van Escher. Opeens blijkt hij meer dertiger jaren aspecten te hebben dan we ooit zagen, al is het maar in de kleur die hij toch ook gebruikte. Voor de nieuwe inrichting van het Paleis is bewust gezocht naar een intiem karakter. De kleuren zijn op elke ruimte afgestemd en het parket van Donald Judd met het strakke geometrische patroon past hier wonderwel bij.

Naast het werk van M.C. Escher krijgen zijn twee nieuwe elementen in de presentatie aangebracht: zoals gezegd het parket van Donald Judd, maar ook het Koninklijk erfgoed.

Koningin-Moeder Emma was de eerste van vier vorstinnen die dit Paleis gebruikte. Zij woonde en werkte hier in de winter. Ze ontving hier zowel officiële bezoekers, als ook familie. Op een subtiele manier wordt in iedere zaal de geschiedenis van Emma’s Winterpaleis getoond. 

Sommige kroonluchters die Hans van Bentem in 2003 en 2007 voor dezelfde vertrekken liet maken, hebben een nieuwe plaats gekregen. Zowel het parket, als ook de kroonluchters zijn tijdens de sluiting in hun oude glans en glorie hersteld. Alle zalen zijn geschilderd en van een eigen kleur voorzien. In een aantal zalen zijn de muren beplakt met elementen uit de kunst van M.C. Escher, of het Koninklijk verleden van Het Paleis.

Al deze aanpassingen veranderen het karakter van Escher in Het Paleis. De nieuwe kijk op het werk van Escher hangt in een elegante en lichte omgeving met 19e-eeuwse elementen in een hedendaagse presentatie. 

Please follow and like us: